Hiểu đúng về quy luật nhân quả để thay đổi cuộc đời

Luật nhân quả là một trong những giáo lý cơ bản và quan trọng của Phật giáo. Chính vì vậy, nhiều người hiểu rằng luật nhân quả do Đức Phật tạo ra và những người tu theo đạo Phật không phải chịu nhân quả. Những tư tưởng này có đúng chính kiến hay không?

Kính mời quý Phật tử cùng tìm hiểu bài viết dưới đây qua lời giảng của Thầy Thích Trúc Thái Minh để có thêm những tri kiến quý báu về quy luật nhân quả của đạo Phật; từ đó ứng dụng thực hành vào trong đời sống.

Nhân quả là gì?

Trong từ “nhân quả”, “nhân” tức là nguyên nhân, cái gây ra trước, “quả” là hậu quả, tức là việc kéo theo sau, tiếp nối nhân đó. Để “nhân” trở thành “quả” cần có thêm các yếu tố phụ trợ, tác động thêm gọi là “duyên”. Như vậy chúng ta thấy luật nhân quả là phổ quát cho tất cả mọi quy luật vận động trong vũ trụ.

Ví dụ khi chúng ta hô một tiếng thì việc hô được gọi là nhân và tiếng đấy vang trở lại gọi là quả; hoặc khi ta đạp một chiếc xe thì hoạt động đạp xe là nhân và xe chạy tạo thành quán tính là quả. Còn trong lĩnh vực sinh học, nhân chính là hạt giống. Nếu gieo hạt xuống nơi có đủ điều kiện phát triển hoặc đủ duyên như: có đất, nước, ánh sáng,... thì hạt giống ấy sẽ nảy mầm lên cây. Cây đó lại cho hoa kết trái thì hoa, trái được gọi là quả của hạt giống ban đầu. Rồi những trái đấy lại tiếp tục gieo trồng và cho ra những cây và trái khác. Những trái thế hệ F1, F2, F3,... sau này cũng đều là quả của hạt nhân ban đầu. Cho nên có thể nói nhân quả chính là một tiến trình của sự vận động. Cái làm trước rồi xuất hiện cái sau, cái sau cũng có thể gọi là quả của cái làm trước đó.

Từ đây chúng ta thấy rằng mỗi sự vật, sự việc đều có nguyên nhân và hậu quả, gọi là nhân - quả; và từ một nguyên nhân có thể kéo theo rất nhiều kết quả.

Quy luật nhân quả do ai tạo ra?

Đạo Phật là sự thấy biết nhờ trí giác về sự thật của vũ trụ. Tuy nhiên, không phải vì có Đức Phật nên giáo lý nhân quả mới xuất hiện mà nó vẫn hằng như thế, không bao giờ thay đổi và không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ yếu tố nào. Điều Đức Phật thấy là chân lý và quy luật nhân quả vẫn luôn tồn tại, chi phối tất cả chúng hữu tình và vô tình. Đức Phật này thấy biết như vậy thì Đức Phật sau cũng thấy biết như vậy, không hơn không kém, bởi đó là sự thật.

>> Đức Phật là ai? Đức Phật giác ngộ điều gì?

Vậy nên, không có chúng ta, không có Đức Phật thì nhân quả vẫn là nhân quả. Không phải là có Đức Phật hay loài người thì mới có nhân quả. Quy luật nhân quả là một quy luật tự nhiên và không ai làm ra nó. Chỉ có chúng ta có nhận thức được luật nhân quả hay không. Nếu nhận thức, hiểu rõ thì chúng ta vận dụng và sẽ đạt được rất nhiều điều tốt đẹp từ nhân quả.

Từ đây chúng ta thấy rằng, Đức Phật không phải người tạo ra luật nhân quả. Ngài là người phát hiện ra luật nhân quả, chứng đạt giải thoát do đã thực hành đúng với nhân quả và chỉ dạy lại cho chúng sinh biết về luật nhân quả; từ đó thực hành để đạt được những lợi ích tốt đẹp.

Ai phải chịu sự chi phối của luật nhân quả?

Theo góc nhìn của đạo Phật, đã gieo nhân đủ duyên sẽ thành quả và tiến trình, dòng chảy của nhân quả là mãi mãi. Chúng ta thành giám đốc hay người giàu có cũng là nhân quả, cho đến thành Phật cũng ở trong quy luật nhân quả. Cái gì cũng có nhân và quả. Không có chuyện trốn được nhân quả, gieo nhân mà không bị quả.

Ngay cả Đức Phật Thích Ca, trong kiếp cuối cùng chứng đạo quả, Ngài cũng phải trả một số dư báo của nghiệp trong quá khứ: Ngài bị đau đầu ba ngày vì tiền kiếp đập đầu con cá ba cái; Ngài bị chảy máu vì đá văng vào chân... Vậy nên chúng ta hiểu được rằng nhân quả là quy luật tất yếu, nó chi phối vạn vật trong vũ trụ này nên không ai nằm ngoài luật nhân quả.

Bên cạnh đó, ở thế gian này, chúng ta có thể tính toán nhầm lẫn, hoặc đưa ra phán quyết sai nhưng luật nhân quả thì tuyệt đối không sai. Luật nhân quả rất phân minh, phân định rõ ràng giữa tội và phước. Như vị quan trong bài kinh “Chuyện những phán quyết gian dối”, ông quan tạo tội thì phải trả nghiệp, hay ông tu Bát quan trai có phước thì được hưởng phước đã tạo ra. Phước và tội có thể bù trừ, nâng đỡ hoặc giảm thiểu cho nhau nhưng rất chuẩn xác.

Trên thế giới, các loại luật là do con người làm ra nên đều có thể sai, đều có thể phải điều chỉnh, sửa chữa. Như luật của Nhà nước chúng ta, Quốc hội vẫn họp định kỳ và đưa ra sửa đổi, điều chỉnh các bất cập, vì xã hội có sự thay đổi. Duy nhất có luật nhân quả là không thay đổi, không phải sửa một chút nào từ vô thủy kiếp đến nay.

Vậy nên, là người đệ tử Phật thì chúng ta hiểu đúng và phải tin sâu nhân quả. Từ đó, chúng ta phải biết quý trọng thời gian và mạng sống khi làm người của mình để tu tập chuyển hóa nghiệp, đừng để ác nghiệp đến mà chúng ta không kịp tu tập để chuyển hóa.

Có thể nói, nhân quả là vấn đề xuyên suốt trong tất cả hệ thống kinh điển của Phật giáo. Trên từ chư Phật, dưới đến phàm phu đều căn cứ trên nhân quả để tu tập. Nhân quả là quy luật tự nhiên, tất yếu, không phải do Đức Phật hay một đấng siêu nhiên nào làm ra. Tất cả chúng ta đều chịu sự tác động của nhân quả, chúng ta gieo nhân thì sẽ có quả.

Hy vọng qua bài viết trên, quý Phật tử đã có được những bài học vô cùng quý giá về luật nhân quả. Là người đệ tử Phật, chúng ta nên tin sâu quy luật nhân quả, tu tập Phật Pháp, chọn lựa và gieo trồng những nhân tốt lành để sống tốt, không phải chịu quả khổ về sau!