7 điều lưu ý khi tạ mộ cuối năm 2024 để cúng lễ đúng, được gia hộ

Tạ mộ cuối năm là phong tục truyền thống của người Việt, thường được thực hiện vào những ngày cận Tết Nguyên Đán. Đây là dịp để con cháu thể hiện lòng biết ơn, hiếu nghĩa đối với ông bà tiên tổ, những người thân đã khuất. 

Tuy nhiên, nhiều người lo lắng và thắc mắc tạ mộ thế nào để không phạm tâm linh cũng như đem đến tài lộc, may mắn cho gia đình? Để tháo gỡ vấn đề này, kính mời các bạn cùng theo dõi 7 điều lưu ý khi tạ mộ trong bài viết dưới đây.

1. Cẩn trọng khi đi qua các phần mộ

Với truyền thống trọng tình, hiếu nghĩa; người Việt Nam rất coi trọng về phần mộ (mồ mả). Bởi đó là nơi an nghỉ, gửi thân xác cuối cùng của một con người. Cho nên có quan niệm “giàu vì mồ vì mả, chứ ai giàu vì cả nồi cơm”.

Có những hương linh chuyển kiếp, không ở trong cõi cô hồn, ngạ quỷ mà có phước duyên thì họ tái sinh lên cõi người hoặc về các cảnh giới khác, không còn ở tại mồ mả của mình nữa.

Nhưng cũng có hương linh chưa giác ngộ Phật Pháp thì phần tâm thức của họ có thể sẽ quyến luyến, dính mắc vào phần mồ mả, hài cốt của mình. Cho nên rất nhiều hương hồn cho rằng, mộ chính là nhà ở của họ nên cứ quanh quẩn nơi mộ, khó ra đi được.

Và khi có người động chạm đến “nhà” của hương linh ngạ quỷ, người ấy lại có duyên với các chúng này thì sau đó có thể bị “hành” hoặc quở phạt. Sự quở phạt nặng hay nhẹ tùy thuộc vào sự sân giận và năng lực của ngạ quỷ đó.

Như trong Tích truyện Pháp cú, bài Thọ thần và Thầy Tỳ kheo có ghi lại câu chuyện như sau: Một Thầy Tỳ kheo ở Alavi muốn cất thất riêng cho mình. Thấy thấy một thân cây thích hợp bèn bắt đầu đốn xuống. 

Trên cây ấy có một nữ thọ thần và đứa con nhỏ sống ở đó. Bà năn nỉ Thầy Tỳ kheo đừng phá nhà mình nhưng Thầy không chú ý đến lời cầu xin của bà, thậm chí, do vung rìu quá mạnh, Thầy chặt mất cánh tay của đứa con bà.

Nữ thần nổi giận vươn đôi tay định vặn chết Thầy Tỳ kheo nhưng sau đó bà nghĩ lại: “Thầy Tỳ kheo này là một bậc hiền thiện, nếu ta giết Thầy, ta sẽ rơi xuống địa ngục”. Sau đó, bà tìm đến và thưa thỉnh câu chuyện với Đức Phật, được nghe Ngài chỉ dạy diệu pháp và được chuyển sang chỗ ở mới - một cây gần hương thất của Đức Phật.

Trong kinh Trường A Hàm, kinh Thế Ký, phẩm Đao Lợi Thiên, trang 414, Đức Phật dạy: “Tất cả nhà cửa mà Nhân dân ở đều có quỷ thần, không chỗ nào là không có. Tất cả ngõ hẻm, ngã tư, hàng thịt, chợ búa và bãi tha ma cũng đều có quỷ thần, không chỗ nào là không có”.

Như vậy, chuyện ở nơi mồ mả lâu đời vẫn tồn tại những hương linh, quỷ thần chấp trước ở đấy vì họ ở trong cõi ngạ quỷ, tuổi thọ rất lâu dài, hàng ngàn vạn năm. Cho nên, chúng ta cần hết sức cẩn thận với những đất có mồ mả khi đến hoặc đi qua. 

Thế nên, khi đi tạ mộ cuối năm, vào nghĩa trang, chúng ta nên đi theo đường chính rồi vào phần mộ gia tiên. Còn đối với những nghĩa trang chưa có đường lối quy củ, muốn đến phần mộ của nhà mình phải đi qua mộ người khác thì chúng ta nên khấn một câu xin phép hương linh trên mộ đó trước khi đi qua.

2. Sắm lễ cúng tạ mộ

Khi sắm lễ tạ mộ, ngoài việc hướng đến gia tiên, chúng ta nên chuẩn bị một lễ nhỏ cúng dường các vị Thổ thần, Thổ công, Thần linh. Nếu không sắm được lễ, chúng ta nên thắp nén hương ở miếu thờ Thổ công, Thần linh nơi nghĩa trang, xin phép các vị cho vào thăm mộ gia tiên và hộ trì cho chúng ta vào nghĩa trang được an lành.

Đối với các nghĩa trang không có ban thờ Thần linh, khi bước vào, chúng ta cũng chắp tay khấn như sau: “Xin được cáo bạch với chư vị Thần linh cai quản nghĩa trang này. Hôm nay tín chủ con tên là…, vào thăm viếng nghĩa trang, thăm viếng mồ mả của thân quyến. Xin được Ngài bảo hộ cho”.  Còn về lễ cúng, chúng ta có thể bày ở ngay trên phần mộ của nhà mình.

3. Giữ tâm thái cung kính khi đi tạ mộ

Khi đi vào nghĩa trang, chúng ta phải giữ tâm thái rất cung kính; không giỡn cợt, buông thả, xem thường. Bởi vì, nếu hương linh thấy chúng ta không trang nghiêm, họ không hoan hỷ thì cũng trách mình.

4. Dọn dẹp cây cối trên mộ

Khi đi tạ mộ cuối năm, theo phong tục dân gian, chúng ta thường dọn dẹp cỏ, cây cối xung quanh để mộ phần của tổ tiên được sạch sẽ.

Tuy nhiên, trước khi dọn chặt cây cỏ quanh phần mộ, chúng ta cần phải có lời khấn với các hương linh, quỷ thần đang trú ngụ tại đây rồi tác phước hồi hướng cho các vị có thể di chuyển trú ngụ ở nơi khác. Làm như vậy sẽ được an ổn, tốt đẹp.

Chúng ta không nên tùy tiện chặt phá cây bởi trong luật Ma Ha Tăng Kỳ, Đức Phật cấm chúng Tăng không được vô cớ chặt phá cây cho đến cả những bụi cỏ. Lý do thứ nhất xuất phát từ việc bảo vệ môi trường, vì Đức Phật là người rất yêu thiên nhiên, tôn trọng sự sống. Lý do thứ hai xuất phát từ mặt tâm linh: cái cây, ngọn cỏ đều có những hương linh, phần tâm thức nương gá ở đó.

Vậy nên, Đức Phật có dạy các Thầy Tỳ-kheo trước khi chặt cây nào thì phải bạch các vị thần cây, hương linh ở cây đó; đặc biệt đối với những cây lớn, cây cổ thụ, có khi bạch trước cả một tuần.

5. Nên hay không thắp hương các mộ xung quanh?

Khi ra cúng tạ mộ, chúng ta có thể chuẩn bị thêm các nén hương để thắp ở các ngôi mộ xung quanh. Việc làm này xuất phát từ tâm ý tốt, tình cảm tốt, thể hiện rằng: chúng ta không chỉ quan tâm đến gia tiên nhà mình mà còn quan tâm đến cả những “hàng xóm láng giềng” xung quanh. 

Cũng giống như khi vào trong nghĩa trang liệt sĩ, chúng ta nên thắp hương cho tất cả các anh em liệt sĩ chứ không chỉ riêng liệt sĩ của nhà mình. Khi chúng ta có tâm như vậy thì các hương linh sẽ được hoan hỷ.

6. Quy y Tam Bảo

Khi đi tạ mộ, nếu chúng ta chưa quy y Tam Bảo thì nên quy y. Bởi người quy y Tam Bảo, giữ các giới của Phật sẽ được các vị giới thần hộ trì. Như vậy, đi tạ mộ cuối năm, các hương linh sẽ ít quấy quả, khiến chúng ta an lành hơn. 

Như trong Linh Sơn Đại Tạng, Đại tập 58, Bộ kinh tập V, Số 590 - Phật thuyết Tứ Thiên vương kinh có nói đến việc vua trời Đế Thích sai các vị thiện thần ủng hộ những người quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng, giữ gìn trai giới,... Nếu giữ 1 giới thì có 5 vị thần hộ trì. Người trì 5 giới có 25 vị thần cùng ủng hộ khỏi các thứ tai họa, khổ nạn. 

7. Văn khấn tạ mộ cuối năm

Để thực hiện việc tạ mộ được lợi ích, đem đến an lành, may mắn như lời Phật dạy, quý Phật tử có thể tham khảo văn khấn tạ mộ cuối năm tại đây!

Về thế giới tâm linh, chúng ta cẩn trọng thì sẽ được lợi ích tốt đẹp. Mong rằng, qua bài viết trên, các bạn sẽ có những ứng xử khéo léo, đúng lời Phật dạy khi thực hành nét đẹp văn hóa của người Việt mỗi dịp Tết đến xuân về; và việc tạ mộ gia tiên cuối năm sẽ an lành, được gia hộ.

Nếu còn điều gì thắc mắc về tạ mộ cuối năm, các bạn có thể để lại bình luận, gửi về chuyên mục hỏi đáp hoặc liên hệ. Kính chúc quý vị mạnh khỏe, an lạc!