Giải mã về hình nhân thế mạng: Cách sống thọ, an vui theo lời Phật dạy

Hình nhân thế mạng thường được hiểu là hình nộm làm bằng tre nứa, rơm rạ hoặc đất sét, được sử dụng trong các nghi lễ tâm linh để thế mạng cho người thật. Theo quan niệm dân gian, có người tin rằng, hình nhân thế mạng giúp con người kéo dài mạng sống, hóa giải vận hạn và đem lại may mắn.

Tuy nhiên, dưới góc nhìn của đạo Phật, sự thật về hình nhân thế mạng không phải như vậy. Kính mời quý vị cùng lý giải về hình nhân thế mạng theo lời Phật dạy; cũng như cách sống thọ, bình an và cách vượt qua những khó khăn trong cuộc sống qua bài viết dưới đây.

Hình nhân thế mạng là gì?

Hình nhân thế mạng là hình người giả, được làm bằng giấy, đất sét hoặc các vật liệu khác. Sau đó, người ta viết tên của người muốn được “thế mạng” lên hình nhân đó, rồi đốt hoặc cúng giải hạn.

Nguồn gốc của việc đốt hình nhân xuất phát từ tập tục “tuẫn táng” cổ xưa, tức là chôn người sống theo người chết. Tục lệ này xuất phát từ thời vua chúa phong kiến, bởi họ quan niệm khi vua chết, sinh sang thế giới bên kia vẫn làm vua. Vì vậy, hoàng hậu, cung phi mỹ nữ cùng ngọc vàng, châu báu cũng được chôn theo.

Sau này, khi xã hội tiến bộ hơn, con người thấy tập tục này quá dã man nên nghĩ ra cách làm người giả; chôn hình nộm, vàng bạc giả theo người chết. Tuy nhiên, việc làm này có nhiều bất cập nên họ chuyển sang cách đốt hóa, từ đó xuất hiện tục đốt vàng mã.

Như vậy, xét từ nguồn gốc, chúng ta có thể thấy đốt hình nhân thế mạng là điều hoàn toàn phi lý, không đúng sự thật. 

Hình nhân thế mạng có giúp kéo dài mạng sống không?

Theo quan điểm đạo Phật, hình nhân không thể giúp kéo dài mạng sống. Vì nếu hình nhân thế được mạng cho chúng ta thì sẽ không còn ai phải chết, người mắc bệnh nan y không còn cần đến bệnh viện nữa. Thực sự, cái chết là điều không ai tránh khỏi. Nếu không ra đi vì tuổi già khi hết thọ mạng, thì cũng có thể do bệnh tật, tai nạn hoặc những sự cố bất ngờ khác.

Trong kinh Mi Tiên Vấn Đáp, vua Mi Lan Đà nói với Tỳ kheo Na Tiên về lời dạy của Đức Phật rằng: “Dù trong động thẳm hang sâu, trong những bảo điện kiên cố với tường sắt vây quanh, giữa hư không bao la, sâu thẳm, giữa đáy đại dương hoặc trong lòng muôn trượng của quả đất - chẳng có nơi nào thoát khỏi lưỡi hái của tử thần!”. Ngài tuyên bố tất cả chúng sinh dù ở đâu cũng không thoát khỏi lưỡi hái tử thần. Đây là định luật vô thường đối với tất cả muôn vật, kể cả con người. 

Cho nên, chúng ta thấy rằng, nếu hình nhân thế được mạng sống thì con người sẽ được sống mãi. Vì vậy, điều này hoàn toàn phi lý, không có căn cứ, trái với sự thật.

Thọ mạng của con người không phụ thuộc vào việc đốt hình nhân thế mạng

Trong kinh Nghiệp báo sai biệt, Đức Phật đã dạy rõ, mạng sống ngắn hay dài là do nghiệp. Có 10 thứ nghiệp khiến chúng sinh bị quả báo mạng sống ngắn ngủi: 

Một là tự làm việc sát sinh.

Hai là khuyên người khác sát sinh. 

Ba là khen ngợi phương pháp sát sinh. 

Bốn là thấy việc sát sinh thì tâm vui thích theo. 

Năm là đối với những người mình oán ghét mong muốn cho họ bị tiêu diệt.

Sáu là thấy người mình oán ghét bị tiêu diệt thì sinh tâm vui thích. 

Bảy là phá hoại bào thai của người.

Tám là dạy người tự hủy hoại thân thể. 

Chín là xây dựng lò giết mổ. 

Mười là dạy người gây chiến tranh giết hại lẫn nhau.

Trong kinh Trường Thọ và Đoản Thọ thuộc tạng kinh Nikaya, Đức Phật cũng dạy: “Ở đây, này Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông sát sinh, tàn nhẫn, tay lấm máu, tâm chuyên sát hại, đả thương, tâm không từ bi đối với các loại chúng sanh. Do nghiệp ấy, sau khi mạng chung bị sanh vào cõi dữ, ác thú. Nếu được tái sanh trong loài người, người ấy phải đoản mạng.” 

Như vậy, mạng sống của con người không phụ thuộc vào việc đốt hình nhân thế mạng. Mà chúng ta cần thấy rằng, mạng sống ngắn là do nghiệp sát hại sinh mạng khiến tuổi thọ của chúng ta bị rút ngắn.

Cách sống thọ, được an vui

Đức Phật dạy, để có tuổi thọ lâu dài, an ổn, chúng ta cần tu tập, tích lũy thiện nghiệp.Trong bài kinh Nghiệp báo sai biệt, Đức Phật có dạy 10 thiện nghiệp để sống khỏe và được thọ mạng dài lâu:

Một là tự mình không sát sinh. 

Hai là khuyên người không sát sinh. 

Ba là khen ngợi việc không sát sinh. 

Bốn là thấy người khác không sát sinh thì tâm vui mừng. 

Năm là thấy người bị giết hại tìm cách cứu thoát. 

Sáu là thấy người sợ chết an ủi tâm họ, khiến cho họ không sợ hãi. 

Bảy là thấy người sợ hãi bố thí cho họ sự không sợ hãi. 

Tám là thấy người bị các thứ khổ khởi tâm thương xót. 

Chín là thấy người đang được cấp cứu khởi tâm đại bi. 

Mười là dùng các đồ ăn thức uống bố thí cho chúng sinh.

Trong kinh Trường Thọ và Đoản Thọ thuộc tạng kinh Nikaya, Đức Phật dạy: “Ở đây, này Thanh niên, có người đàn bà hay đàn ông từ bỏ sát sanh, tránh xa sát sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm, biết tàm quý, có lòng từ, sống thương xót đến hạnh phúc tất cả chúng sanh. Do nghiệp ấy, sau khi mạng chung được sanh vào thiện thú, thiên giới. Nếu tái sanh trong loài người, người ấy được trường thọ.”

Trong câu chuyện Phật giáo Chú tiểu cứu sống đàn kiến, có kể về chú tiểu sống cùng một vị Hòa Thượng đã chứng quả. Hòa thượng biết chú chỉ còn sống bảy ngày nữa nên cho phép chú về thăm nhà. 

Trên đường về, chú thấy có đàn kiến hoảng loạn bò trên một bọng gỗ, dập dềnh giữa dòng nước chảy xiết, chú đã khởi tâm thương xót rồi cứu sống chúng. Sau một tuần về nhà, chú trở lại chùa. Nhìn thấy chú, Hòa thượng rất ngạc nhiên. Không những chú còn sống khỏe mạnh, mà diện tướng của chú cũng thay đổi tốt đẹp hơn. Nhờ gieo nhân lành cứu sống đàn kiến, chú tiểu đã được kéo dài thọ mạng, không còn bị chết yểu. 

Như vậy, người có tâm từ bi, thương yêu, biết bảo vệ mạng sống cho chúng sinh thì người đó sẽ có thọ mạng lâu dài.

Xem thêm: Câu chuyện Chú tiểu cứu sống đàn kiến

Cho nên, để được khỏe mạnh, sống lâu, tăng trưởng phước báu, chúng ta cần thực hành các thiện Pháp bằng những hành động thiết thực như đi từ thiện, giúp đỡ người bệnh, chăm sóc những người già cô đơn, những người gặp hoàn cảnh khó khăn, phóng sinh cứu mạng. Đặc biệt, chúng ta nên chăm sóc cha mẹ lúc ốm đau, bệnh tật; cúng dường cha mẹ.

Qua những lời giảng của Thầy Thích Trúc Thái Minh, chúng ta đã lý giải được về hình nhân thế mạng. Từ đó, biết thực hành lời Phật dạy, làm các việc thiện, để tăng trưởng phước báu được tuổi thọ, cuộc sống tốt đẹp, bình an.

Nếu còn điều gì thắc mắc về hình nhân thế mạng, kính mời quý độc giả bình luận dưới bài viết, gửi về chuyên mục hỏi đáp hoặc liên hệ để được giải đáp.